Op dit moment zitten we op een tijdelijk omslagpunt in de groei en bloei van de stinzenplanten die gepaard gaat met een weersomslag. Het ongewoon warme weer wordt nu afgewisseld door wat meer normale en dus lagere temperaturen.

Bloei: begin volop afnemend
Aanwezig: hier en daar regelmatig massaal

Stinzenflora-monitor Kalender 2019 week 9. Scroll horizontaal om alle planten te zien. Meer weten over een terrein of stinzenplant? Klik op de naam in de tabel.

De heel vroeg bloeiende stinzenplanten zoals de Winterakonieten en de Sneeuwklokjes zijn duidelijk op hun retour. In tegenstelling tot wat ik vorige week zei zijn er momenteel toch nog wel verschillen in de bloeifase van de verschillende terreinen. De Winterakonieten zijn of geheel uitgebloeid zoals bij Stinze-Stiens en het is de verwachting dat dit de komende week zal gebeuren, zoals bij Philippusfenne. De Sneeuwklokjes zijn ook vrijwel overal over het hoogtepunt heen. Hoe zonniger deze planten staan, des te eerder ze in bloei komen en des te eerder ze ook uitgebloeid zijn.

De komende week is mogelijk de laatste week dat er nog van Sneeuwklokjes kan worden genoten, zoals bijvoorbeeld bij Jongemastate. Hoewel er heel weinig zon en ook regen wordt voorspeld voor de komende week zijn velden Sneeuwklokjes ook heel mooi met zacht licht. De Bonte Krokussen zullen komende week nog wel bloeien, maar die zijn op z’n mooist als ze open staan en dat zal komende week nauwelijks het geval zijn. 

Ook zullen we komende week veel minder hommels en bijen op de bloemen zien, omdat die temperaturen van boven de 9 á 10 graden nodig hebben om actief te worden. De correspondent van Martenastate meldt: ‘De aardhommels hebben volgens mijn insectengids twee gele strepen op hun lijf en een wit achterlijf. Het is op veel plaatsen de talrijkste hommel. De vrouwtjes vliegen reeds eind maart (nu dus een maand eerder) volgens dezelfde gids en ze hebben hun nest tot 1 m. onder de grond in gangen van muizen of mollen.’

Door de aanwezigheid van de vele insecten afgelopen week is de verwachting dat er veel zaad zal worden geproduceerd van de vroegbloeiers. Het oogsten van een deel van dit zaad als het rijp is en het uitstrooien op plekken die geschikt zijn is een prima manier om de begroeiing met stinzenplanten uit te breiden. het duurt een paar jaar voordat je nieuwe bloeiende exemplaren ziet, maar het is minder werk dan bollen te (ver)planten.

Nu is ook een goed moment om Sneeuwklokjes op te graven (op eigen terrein) waar ze heel dicht staan en ze uit te planten daar waar je ze graag wilt uitbreiden. Wij planten ze veelal als individuele bolletjes 5 à 10 cm uit elkaar en creëren op die manier meanderende banen van sneeuwklokjes door de tuin. Deze banen breiden zich snel uit doordat ze zich zelf uitzaaien en door het vormen van nevenbolletjes. Voorwaarde voor een goed resultaat is dat de grond geschikt is. De bodem is en blijft de basis voor succes.

De Boerenkrokus kan minder goed tegen regen als ze in bloei zijn en bovendien zijn ze al op hun retour. Gecombineerd met de lagere temperaturen betekent dat dat het bloeiseizoen van de Boerenkrokus nu voorbij is. Dekema state filosofeert over verschillende manieren waarop krokussen in staat zijn  ‘over de gracht’ te springen. Wim Hoogendam denkt dat dit komt door vogels die zaadbollen hebben gegeten. Het Gilde van Tuinbazen denkt eerder aan muizen.

De Lenteklokjes staan nog wel vol in bloei en door de lagere temperaturen zullen die de komende week ook nog mooi blijven is de verwachting. Philippusfenne stuurde een foto van vorig jaar eind maart met de mededeling dat het er nu net zo uitziet. Door het warme weer zijn we deels dus al 3-4 weken eerder dan ‘normaal’. Maar wat is nog normaal in deze tijden waar duidelijk sprake is van klimaatverandering. Net als de Sneeuwklokjes zijn de Lenteklokjes ook mooi in zacht licht zonder zon.

Bij de Lenteklokjes zijn er terreinen waar alleen planten staan met twee bloempjes per stengels, zoals bij Philippusfenne terwijl op andere terreinen de Lenteklokjes  één klokje per stengel hebben. Dit zijn vermoedelijk ook verschillende variëteiten. Bij de Schierstins staat de Bosgeelster, die in Nederland maar heel weing voorkomt, net in bloei. 

De Helleborussen staan nog mooi te bloeien en de twee soorten Sterhyacint beginnen te bloeien. De Scilla bifolia (met twee blaadjes), de Vroege sterhyacint, heeft blauwe bloempjes die rechtop staan, terwijl de Scilla siberica, de Oosterse sterhyacint, ook blauwe bloempjes heeft maar daar ‘kijkt het bloempje naar de grond’. De Holwortel begint steeds meer boven te komen en op zonnige plekken staan er al exemplaren in bloei. Met name in de Martenatuin is er al de nodige bloei te bewonderen van de Holwortel. De komende tijd zullen deze planten steeds meer in bloei komen.

Het Longkruid komt ook langzaam meer in bloei en de Wilde narcis heeft inmiddels knoppen, maar bloeit nog niet.

Activiteiten:

De deelnemers aan de Stinzenflora-monitor organiseren in het stinzenflora seizoen verschillende activiteiten. De activiteiten die nu bekend zijn worden hier onder vermeld. ‘Open tuinen’ bij particuliere tuinbezitters worden vaak kort van te voren vermeld in deze kalender en op de websites van de deelnemers. Openstelling is afhankelijk van de bloei van de stinzenplanten en het weer.
Voor mogelijkheden van (groeps)bezoek kunt u contact opnemen met de betreffende deelnemer. Gegevens: zie TERREINEN
Arrangement Stinze Stiens/Martenastate/Dekemastate voor groepen (€ 35,- pp. , eigen vervoer, deelname min. 12 pers.) of een familie- of bedrijfsuitje (min. 20 pers. tegen meerkosten met vervoer door een paardentram) boeking via: informatie@tunmanswente.nl

Voor in de agenda*:

Activiteiten maart:

Stinzenfloraparadijs bij Kasteel Hackfort (Vorden), 10 maart, 11.00 – 15.00 u. Vier de lente op Hackfort. De boswachters zetten de poorten van het voorplein bij kasteel Hackfort open. Zo kun je extra genieten van de krokussen en sneeuwklokjes op het voorplein. Bezoek aan het parkbos en het voorplein is gratis.
De boswachters zijn aanwezig voor informatie en het beplantingsplan van voorplein en parkbos ligt ter inzage. Tegen betaling kan je mee met korte excursies (vol is vol) of zelf op zoek naar voorjaarsbloeiers met een handige zoekkaart (alleen contante betaling mogelijk).
Let op; in verband met de verbouwing van het kasteel staan er bouwhekken en liggen er rijplaten op het voorplein. Iets minder idyllisch dan andere jaren, maar de boswachters wilden iedereen toch laten meegenieten van de voorjaarspracht!

Martenastate Koarnjum:  17 maart, Natuurfotografie-excursie onder leiding van Betty Kooistra. 30 maart, Wandelexcursie stinzenflora Deze excursie staat onder leiding van Geert de Vries of Aad van der Burg. Voor aanvullende informatie www.martenastate.nl. Voor deelname aan een van de excursies, It Fryske Gea: www.itfryskegea.nl/activiteiten. 

Schierstins Feanwâlden: vrijdag 22 maart 20.00 uur, lezing GROEN, GROENER, GROENST over biodiversiteit Jan Willem Zwart (De Kruidhof)en Greetje Cnossen (Norwin). http://www.schierstins.nl

Activiteiten april:

Voorjaarsarrangement* ‘OndersteBoven van Stinzenflora’. Op zaterdag 13 april (van 10.30 u. tot 16.30 u.) worden onder leiding van een gids achtereenvolgens drie prachtige stinzenfloraparken bezocht, te weten Stinze Stiens (www.stinze-stiens.nl), Martenastate (www.martenastate.nl) en Dekemastate (www.dekemastate.nl).  Het vervoer is deze dag  op eigen gelegenheid, het liefst per fiets. Deze geheel verzorgde dag (kosten € 35,-p.p.) is inclusief de lunch en koffie of thee in de ochtend en een hapje en drankje in de middag. Boekingen verlopen via informatie@tunmanswente.nl * het arrangement kan bij onvoldoende aanmeldingen worden geannuleerd.
Dit arrangement kan ook op aanvraag voor groepen worden geboekt op andere momenten in het seizoen (deelname minimaal 12 personen, duur 10.30 u. – 15.30 u.). Denkt u aan een familie- of bedrijfsuitje dan behoort tegen meerkosten vervoer door een paardentram tot de mogelijkheden (deelname minimaal 20 personen).

Dekema State Jelsum. Museumweekend 13 en 14 april. Tijdens de Voorjaarsfair op 20 april maak je met een stinzenplantenzoekkaart zelf een rondgang en er is een lezing over de cultuurhistorie van stinzenplanten door Willem van Riemsdijk. Voor prijzen, openingstijden, activiteiten en arrangementen, zie de website. www.dekemastate.nl 

Schierstins Feanwâlden. 13 en 14 april, 13.30-17.00 uur. Museumweekend met rondleidingen tuin/gebouw. Lage entree; gratis rondleiding. http://www.schierstins.nl

Martenastate Koarnjum. 2 en 27 april, Natuurfotografie-excursies onder leiding van Betty Kooistra. 6, 13, 20, 21 en 22 april, Wandelexcursies stinzenflora. Deze excursies staan onder leiding van Geert de Vries of Aad van der Burg. Voor aanvullende informatie www.martenastate.nl. Voor deelname aan een van de excursies, It Fryske Gea www.itfryskegea.nl/activiteiten. 

In de media:

Aandacht voor stinzenflora en de Stinzenflora-monitor in de landelijke media. Landelijk is er steeds meer aandacht voor stinzenflora en de Stinzenflora-monitor. In Roots magazine verscheen een mooi artikel aan een ‘spetterend bloemenfeest’ en een ‘ommetje’ van 5,6 km.langs Dekema State en Martenastate. Het maartnummer van Groei & Bloei besteedde 8 pagina’s aan Stinze Stiens. En Zaterdag 2 maart verscheen een groot artikel in NRC Handelsblad n.a.v. de Stinzenflora-monitor en de onlangs door PostNL uitgegeven ‘stinsenflora’postzegels.

Mededelingen:

Nieuw boek Martenastate (Koarnjum): November 2018 verscheen een prachtig nieuw boek over Martenastate: ‘Martenastate, proeftuin van het paradijs?’ (Wijdemeer, Leeuwarden) Het staat vol verhalen door uitstekende auteurs over de families die er woonden en de rijke geschiedenis van het landgoed en de state onder redactie van Henk Popma en Tjitte Kamminga.

Willem van Riemsdijk schreef een hoofdstuk over de ‘Cultuurhistorie van de stinzenflora en het voorkomen ervan ook Martenastate’. Op basis van historisch bronmateriaal beschrijft hij de geschiedenis van de stinzenflora vanaf de 16e eeuw tot heden, dit alles in relatie tot de bijzondere geschiedenis van de stinzenflora op Martenastate die zeker honderden jaren teruggaat. Het hoofdstuk is rijk geïllustreerd met foto’s onder meer uit middeleeuwse kruidenboeken en de latere Florilegia. 

De Pastorietuin ‘De Weem’ in Warffum (Groningen) schreef vorig jaar een ‘blog’ op deze website in de rubriek BEHEER. De Weem meldt ons: Sneeuwklokjes open tuin: 09 en 10 maart, 12.00 – 17.00 u, Toegang gratis.
Pastorieweg 24
9989 BM Warffum (province of Groningen)
Reeds eeuwen bloeien in deze tuin van 7.000 vierkante meter veel soorten stinzenplanten: akoniet, sneeuwklok, holwortel, voorjaarshelmbloem, Scilla, diverse soorten aronskelk, salomonszegel, bostulp en vogelmelk. Wegens de massale groei van de stinzenplanten wordt alleen gewandeld op de schelpenpaden.

*Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg altijd de websites van de deelnemers voor de meest recente informatie. 

 

 

 

• Volgende: Stinzenflora-monitor 2019: Kalender week 10
• Vorige: Stinzenflora-monitor 2019: Kalender week 8