Aardhommel (Bombus terrestris) op de Holwortel bij Martenastate.
De Holwortel staat overal nog in volle bloei. Als u te lang wacht om deze soort ergens te gaan bekijken is de kans groot dat ze al zaad hebben gezet en uitgebloeid zijn. Deze bloemen worden bezocht door verschillende soorten hommels bijen en vlinders.
| Lenteklokje | Sterhyacint | Wit hoefblad | Japans hoefblad | Bosgeelster | Holwortel | Voorjaarshelmbloem | Sneeuwroem | Blauwe anemoon | Wilde narcis | Bosanemoon | Gevlekt longkruid | Knikkende vogelmelk | Gele anemoon | Bostulp | Zomerklokje | Kievitsbloem | Wilde hyacint | Gevlekte aronskelk | Daslook | Dichtersnarcis | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dekema State | ||||||||||||||||||||||||
| Hackfort | ||||||||||||||||||||||||
| Jongemastate | ||||||||||||||||||||||||
| Martenastate | ||||||||||||||||||||||||
| Martenatuin | ||||||||||||||||||||||||
| Philippusfenne | ||||||||||||||||||||||||
| Schierstins | ||||||||||||||||||||||||
| St. Vituskerk | ||||||||||||||||||||||||
| Stinze Stiens |
Bloei: begin volop afnemend
Aanwezig: hier en daar regelmatig massaal
Stinzenflora-monitor Kalender 2019 week 14. Scroll horizontaal om alle planten te zien. Meer weten over een terrein of stinzenplant? Klik op de naam in de tabel.
Alleen insecten met een lange tong kunnen bij de nectar van de bloem komen en zo stuifmeel aan hun lijf krijgen, waardoor bij bezoek aan andere planten er de gewenste kruisbestuiving kan optreden. De Aardhommel kan met zijn korte tong niet bij de nectar komen door in de bloem te kruipen, maar hij heeft daar wat op gevonden. Hij bijt een gaatje in de bloem en kan zo wel bij de nectar komen. Als u goed oplet zullen de aardhommels met hun witte gatje en twee okergele ringen op het zwarte lijfje zeker opvallen. Let u ook maar eens op of u de gaatjes onderin de bloem kunt ontdekken. Holwortel is dus niet alleen mooi om te zien, maar ook van groot belang voor diverse insecten.
Gevlekte aronskelk in de Martenatuin (Franeker), bijna in bloei, tussen de Holwortel.
Dit geldt helaas niet voor de meeste soorten Narcis, die weinig te bieden hebben aan de meeste insecten. Men heeft het tegenwoordig wel over de groene woestijnen, waarmee een wei met alleen maar Raaigras wordt bedoeld. Hier is niets te halen voor onze hommels, vlinders en bijen. Hetzelfde geldt echter voor een keurig groen gazonnetje, dat in dit opzicht niet veel meer te bieden heeft dan een betegeld stuk tuin. De nieuwe boomgaard bij Martenastate ligt er prachtig bij, maar hoeveel mooier zou het niet zijn als in dit grasveld tussen de bomen de Gulden sleutelbloem (Primula veris) en Kievitsbloem zouden staan te bloeien in het voorjaar. En hoe blij zouden de insecten zijn hiermee. Deze combinatie komt in Engeland hier en daar in het wild voor.
Kleine vos op de Blauwe druifjes in de Martenatuin (Franeker).
Gehakkelde Aurelia in de Martenatuin (Franeker) op de Sneeuwroem
Klein koolwitje Martenatuin (Franeker).
We zien op de terreinen nu ook steeds meer en verschillende soorten vlinders. De correspondent van de Martenatuin legde er een aantal vast op foto.
Beginnende bloei van de Bostulp bij Martenastate.
De Kievitsbloemen zullen de komende week in bloei te zien zijn. De ontwikkeling van de Bostulp zal verder gaan. Er staan nu steeds meer planten met bloemknoppen boven de grond. Het zou goed kunnen dat we de komende week deze bloemen zien opengaan.
Knikkende vogelmelk, Bostulp en Gele anemoon bij Dekema State.
Bij Dekema State staan de Bostulpen echt op springen.
Knikkende vogelmelk en Holwortel op Martenastate.
Opvallend is dat de bloei van de vroege Knikkende vogelmelk dit jaar overal rijker is dan vorig jaar. Dit is een soort die het goed doet in het Middellandse ze gebied. Mogelijk dat de warme droge zomer voor deze plant positief is geweest. De combinatie Bostulp met Knikkende vogelmelk is erg mooi. De Knikkende vogelmelk was tot voor kort sporadisch aanwezig op Martenastate. Momenteel komen er steeds meer planten in bloei. Knikkende vogelmelk kan in een tuin flink gaan woekeren. Waarschijnlijk omdat de meeste tuinen voedselrijk zijn. De regelmatige grondbewerking bevordert de verspreiding. Op Martenastate kan het zijn dat het opbrengen van de bagger uit de vijver het milieu gunstiger heeft gemaakt voor de Knikkende vogelmelk.
Bosanemonen op Hackfort.
Kievitsbloem langs de beek van Hackfort. Zomerklokjes op de achtergrond.
Op Hackfort staan de Bosanemonen volop in bloei en die komen hier vrij massaal voor wat een spectaculair effect geeft. De Kievitsbloemen en Zomerklokjes kunt u daar ook nu bewonderen langs de oevers van de beek.
Bloeiende holwortel, Voorjaarshelmbloem en Groot hoefblad aan de waterkant in Park Jongemastate.
De Bloedzuring verspreidt zich langzaam maar zeker door het hele park in Park Jongemastate.
De Keizerskronen die er zijn, zolang we ons kunnen herinneren, staan nu prachtig in bloei in Park Jongemastate.
Op Jongemastate kunt u ook Holwortel en Vingerhelmbloem in bloei vinden. Bijzonder is ook de Bloedzuring die op Jongemastate te vinden is. De Keizerskronen staan nog volop in bloei.
Rijke begroeiing van Holwortel langs het pad bij Philippusfenne. Het Kooikerhondje gaat net de bocht om.
Dit jaar meerdere mooie “polletjes” van de Gele anemoon bij de Schierstins te bewonderen.
Philippusfenne heeft een prachtig boslaantje dat omzoomt is met rijkbloeiende Holwortel. Dit laantje wordt afgedekt met takkenhaksel. Dit materiaal verteert langzaam en dit geeft een goed milieu voor de Holwortel. Het pad ligt enigszins verdiept en de wal langs het pad is in de loop van de tijd ontstaan door het opbrengen van divers materiaal, wat ook weer een goed milieu heeft gecreëerd voor de Holwortel. De Gele anemoon bloeit daar zoals dat ook op andere terreinen het geval is, b.v. de Schierstins. Daar is ook nog veel blauw in de tuin.
Naast het blauw van de Kleine sneeuwroem komt ook het blauw van de Oosterse sterhyacint op meerdere plaatsen voor bij de Schierstins. Ook bij de Boshyacint valt het eerste ‘blauw’ te bespeuren.
De afgelopen weken is het blauw van de Grote sneeuwroem overweldigend bij de Schierstins.
Opvallend is dat het Wit hoefblad dat rijk aanwezig was op de Schierstins daar nu ook flink minder wordt. Bij Stinze Stiens was ook een zeer rijke plek met deze plant, die nu vrijwel geheel is verdwenen. Deze plant houdt van schaduw, koelte en vocht. De warme droge zomer was vast niet gunstig voor deze plant. We zijn benieuwd of hij zich weer zal herstellen of dat we hem moeten verplanten.
Activiteiten:
De deelnemers aan de Stinzenflora-monitor organiseren in het stinzenflora seizoen verschillende activiteiten. De activiteiten die nu bekend zijn worden hier onder vermeld. ‘Open tuinen’ bij particuliere tuinbezitters worden vaak kort van te voren vermeld in deze kalender en op de websites van de deelnemers. Openstelling is afhankelijk van de bloei van de stinzenplanten en het weer.
Voor mogelijkheden van (groeps)bezoek kunt u contact opnemen met de betreffende deelnemer. Gegevens: zie TERREINEN
Voor in de agenda*:
Activiteiten april:
Voorjaarsarrangement Stinzenflora 13 april Stinze Stiens-Martenastate-Dekema State o.l.v. gidsen.
Voorjaarsarrangement* ‘OndersteBoven van Stinzenflora’. Op zaterdag 13 april (van 10.30 u. tot 16.30 u.) worden onder leiding van een gids achtereenvolgens drie prachtige stinzenfloraparken bezocht, te weten Stinze Stiens (www.stinze-stiens.nl), Martenastate (www.martenastate.nl) en Dekemastate (www.dekemastate.nl). Het vervoer is deze dag op eigen gelegenheid, het liefst per fiets. Deze geheel verzorgde dag (kosten € 35,-p.p.) is inclusief de lunch en koffie of thee in de ochtend en een hapje en drankje in de middag. Boekingen verlopen via informatie@tunmanswente.nl * het arrangement kan bij onvoldoende aanmeldingen worden geannuleerd.
Dit arrangement kan ook op aanvraag voor groepen worden geboekt op andere dagen (deelname minimaal 12 personen, duur 10.30 u. – 15.30 u.). Denkt u aan een familie- of bedrijfsuitje dan behoort tegen meerkosten vervoer door een paardentram tot de mogelijkheden (deelname minimaal 20 personen).
De Voorjaarsfair is dit jaar op 20 april op Dekema State.
Dekema State Jelsum. Museumweekend 13 en 14 april. Tijdens de Voorjaarsfair op 20 april maak je met een stinzenplantenzoekkaart zelf een rondgang en er is een lezing over de cultuurhistorie van stinzenplanten door Willem van Riemsdijk. Voor prijzen, openingstijden, activiteiten en arrangementen, zie de website. www.dekemastate.nl
Dichtersnarcis bij de eeuwenoude Schierstins.
Schierstins Feanwâlden. 13 en 14 april, 13.30-17.00 uur.Museumweekend met rondleidingen tuin/gebouw. Lage entree; gratis rondleiding. http://www.schierstins.nl
Bij de foto excursie op Martenastate gingen de deelnemers enthousiast ‘op de knieēn’ en de lenzen waren groot genoeg om de fotografen op het goede pad te houden . Foto: Sjoerd Hogerhuis.
Martenastate Koarnjum. 27 april, Natuurfotografie-excursies onder leiding van Betty Kooistra. 6, 13, 20, 21 en 22 april, Wandelexcursies stinzenflora. Deze excursies staan onder leiding van Geert de Vries of Aad van der Burg. Voor aanvullende informatie www.martenastate.nl. Voor deelname aan een van de excursies, It Fryske Gea www.itfryskegea.nl/activiteiten.
In de media:
‘Spetterend bloemenfeest op Dekema State en Martenastate, Roots Magazine, 23 januari 2019.
Aandacht voor stinzenflora en de Stinzenflora-monitor in de landelijke media. Landelijk is er steeds meer aandacht voor stinzenflora en de Stinzenflora-monitor. In Roots magazineverscheen een mooi artikel aan een ‘spetterend bloemenfeest’ en een ‘ommetje’ van 5,6 km.langs Dekema State en Martenastate. Het maartnummer van Groei & Bloeibesteedde 8 pagina’s aan Stinze Stiens. En Zaterdag 2 maart verscheen een groot artikel in NRC Handelsbladn.a.v. de Stinzenflora-monitor en de onlangs door PostNL uitgegeven ‘stinsenflora’postzegels.
Mededelingen:
Boek ‘Martenastate Proeftuin van het paradijs?, achtergrond kerk Koarnjum.
Nieuw boek Martenastate (Koarnjum): November 2018 verscheen een prachtig nieuw boek over Martenastate: ‘Martenastate, proeftuin van het paradijs?’ (Wijdemeer, Leeuwarden) Het staat vol verhalen door uitstekende auteurs over de families die er woonden en de rijke geschiedenis van het landgoed en de state onder redactie van Henk Popma en Tjitte Kamminga.
Boek ‘Martenastate. proeftuin van het Paradijs?’, hoofdstuk Willem van Riemsdijk over stinzenflora.
Willem van Riemsdijk schreef een hoofdstuk over de ‘Cultuurhistorie van de stinzenflora en het voorkomen ervan ook Martenastate’. Op basis van historisch bronmateriaal beschrijft hij de geschiedenis van de stinzenflora vanaf de 16e eeuw tot heden, dit alles in relatie tot de bijzondere geschiedenis van de stinzenflora op Martenastate die zeker honderden jaren teruggaat. Het hoofdstuk is rijk geïllustreerd met foto’s onder meer uit middeleeuwse kruidenboeken en de latere Florilegia.
