De meeste terreinen met stinzenplanten zitten nu in een overgangsperiode. Droog-nat-zon-regen.

Bloei: begin volop afnemend
Aanwezig: hier en daar regelmatig massaal

Stinzenflora-monitor Kalender 2019 week 10. Scroll horizontaal om alle planten te zien. Meer weten over een terrein of stinzenplant? Klik op de naam in de tabel.

De vroege bloeiers zijn nu allemaal geheel of bijna geheel uitgebloeid maar er is veel te beleven. De  zaaddozen van de Winterakoniet en het Sneeuwklokje zijn nu goed zichtbaar, maar het zaad is nog niet rijp. Bij de Sneeuwklokjes  buigt de bloemstengel naar de grond door de zware zaaddoos. Hetzelfde zal iets later gebeuren bij de Lenteklokken.

Het Sneeuwklokje komt voor in het eerste deel (van in totaal 28 delen) van de Flora Batava uit 1800 met een prachtige afbeelding waarop ook duidelijk te zien is dat de plant twee bladeren heeft die door een vlies onderaan bij elkaar worden gehouden. Er staat: Een zeer aangenaame Bloem voor de Bijen in de vroege Lente….in de Tuinen aangekweekt. Er wordt verwezen naar de Gardeners Dictionary van Philip Miller. In de eerste druk uit 1731 staat dat hij algemeen voorkomt in Engelse tuinen en dat ze vaak wordt aangeplant onder struiken of langs paden. In een 19e-eeuwse Flora voor de Duits sprekende landen zijn alle details ook zeer duidelijk afgebeeld. Het is nog steeds mogelijk om pollen op te graven en de individuele bolletjes uit te planten daar waar men ze graag wil hebben.

Jongemastate meldt: ‘Onze zonnige, vrolijke  stinzenplanten houden niet van de regen en laten hun kopje hangen. Maar wat hebben we er van genoten op die heerlijke zonnige dagen. En ach….het was te droog en het grondwaterpeil moet immers ook omhoog? Laten we maar blij zijn met een paar dagen regen.’

Opvallend is wel dat Hackfort rapporteert dat daar de Bonte krokus nog volop bloeit. Komend weekend is het voorplein geopend en kan men dit fenomeen van dichtbij bekijken. Als het weer meewerkt is dit zeker de moeite waard.

De foto’s van de correspondenten tonen veel ontluikende stinzenflora, prachtig ook voor fotografieliefhebbers om vast te leggen. Afhankelijk van het terrein kan het aardig verschillen.

De Schierstins meldt: ‘De volgende lichting met Sterhyacint, Sneeuwroem en Voorjaarshelmbloem staat klaar om het spektakel over te nemen’ terwijl bij Philippusfenne de Oosterse sterhyacint en de Sneeuwroem de komende week al de kleur in de tuin zullen bepalen. Bij Hackfort komen ze ook, maar zijn ze minder ver.

De Holwortel begint overal langzaam boven de grond te komen. In de Martenatuin in Franeker staan er heel veel en is de bloei altijd wat eerder dan op de andere terreinen. De Blauwe anemoon en zelfs de Zomerklokken beginnen daar al te bloeien.

Bij de Schierstins staat de Bosgeelster volop in bloei.

De Wilde Narcis komt ook steeds meer in bloei bij Stinze Stiens en ook op Hackfort zijn de eerste gesignaleerd.

Andere voorjaarsbloeiers die in stinzenplantentuinen voorkomen zorgen eveneens voor kleur. De Slanke sleutelbloemen beginnen te bloeien, en het Maarts viooltje en Speenkruid zorgen voor kleur op Martenastate.

De oude sierpruim bij Stinze-Stiens staat in volle bloei, terwijl de Prachtframboos, een struik die bij stinzenfloratuinen hoort, begint uit te lopen. 

En verder zien we veel blad te voorschijn komen. Het decoratieve blad van de Hondstand laat zich zien evenals dat van de Gevlekte aronskelk, en in het nieuwe Stinzenflorabos van Martenastate komt het eerste groen van de Wilde hyacint boven. 

Deze week hebben we een nieuw stukje in de rubriek BEHEER gepubliceerd ‘Grondsoort en stinzenplanten’. Klik hier . Het handelt over de verschillende grondsoorten waar je in Nederland historische terreinen met Stinzenplanten kunt aantreffen. Meer aandacht voor de bodem dus. Bij Stinze Stiens staat een Helleborus zo rijk te bloeien en zo groot is hij nog nooit geweest. Blad hebben we gewoon laten zitten. Op internet wordt er wel meer gerapporteerd dat de Helleborussen het dit jaar goed doen. Bij ons heeft de tuin compostthee gekregen, wie weet heeft dat ook bijgedragen aan deze uitzonderlijke groei en bloei. 

Activiteiten:

De deelnemers aan de Stinzenflora-monitor organiseren in het stinzenflora seizoen verschillende activiteiten. De activiteiten die nu bekend zijn worden hier onder vermeld. ‘Open tuinen’ bij particuliere tuinbezitters worden vaak kort van te voren vermeld in deze kalender en op de websites van de deelnemers. Openstelling is afhankelijk van de bloei van de stinzenplanten en het weer.
Voor mogelijkheden van (groeps)bezoek kunt u contact opnemen met de betreffende deelnemer. Gegevens: zie TERREINEN
Arrangement Stinze Stiens/Martenastate/Dekemastate voor groepen (€ 35,- pp. , eigen vervoer, deelname min. 12 pers.) of een familie- of bedrijfsuitje (min. 20 pers. tegen meerkosten met vervoer door een paardentram) boeking via: informatie@tunmanswente.nl

Voor in de agenda*:

Activiteiten maart:

Stinzenfloraparadijs bij Kasteel Hackfort (Vorden). 10 maart, 11.00 – 15.00 u. Vier de lente op Hackfort. De boswachters zetten de poorten van het voorplein bij kasteel Hackfort open. Zo kun je extra genieten van de krokussen en sneeuwklokjes op het voorplein. Bezoek aan het parkbos en het voorplein is gratis.De boswachters zijn aanwezig voor informatie en het beplantingsplan van voorplein en parkbos ligt ter inzage. Tegen betaling kan je mee met korte excursies (vol is vol) of zelf op zoek naar voorjaarsbloeiers met een handige zoekkaart (alleen contante betaling mogelijk).
Let op; in verband met de verbouwing van het kasteel staan er bouwhekken en liggen er rijplaten op het voorplein. Iets minder idyllisch dan andere jaren, maar de boswachters wilden iedereen toch laten meegenieten van de voorjaarspracht!

Martenastate Koarnjum. 17 maart, Natuurfotografie-excursie onder leiding van Betty Kooistra. 30 maart, Wandelexcursie stinzenflora. Deze excursie staat onder leiding van Geert de Vries of Aad van der Burg. Voor aanvullende informatie www.martenastate.nl. Voor deelname aan een van de excursies, It Fryske Gea: www.itfryskegea.nl/activiteiten. 

Activiteiten april:

Voorjaarsarrangement* ‘OndersteBoven van Stinzenflora’. Op zaterdag 13 april (van 10.30 u. tot 16.30 u.) worden onder leiding van een gids achtereenvolgens drie prachtige stinzenfloraparken bezocht, te weten Stinze Stiens (www.stinze-stiens.nl), Martenastate (www.martenastate.nl) en Dekemastate (www.dekemastate.nl). Het vervoer is deze dag  op eigen gelegenheid, het liefst per fiets. Deze geheel verzorgde dag (kosten € 35,-p.p.) is inclusief de lunch en koffie of thee in de ochtend en een hapje en drankje in de middag. Boekingen verlopen via informatie@tunmanswente.nl
* het arrangement kan bij onvoldoende aanmeldingen worden geannuleerd.
Dit arrangement kan ook op aanvraag voor groepen worden geboekt op andere dagen (deelname minimaal 12 personen, duur 10.30 u. – 15.30 u.). Denkt u aan een familie- of bedrijfsuitje dan behoort tegen meerkosten vervoer door een paardentram tot de mogelijkheden (deelname minimaal 20 personen).

Dekema State Jelsum. Museumweekend 13 en 14 april. Tijdens de Voorjaarsfair op 20 april maak je met een stinzenplantenzoekkaart zelf een rondgang en er is een lezing over de cultuurhistorie van stinzenplanten door Willem van Riemsdijk. Voor prijzen, openingstijden, activiteiten en arrangementen, zie de website. www.dekemastate.nl 

Schierstins Feanwâlden. 13 en 14 april, 13.30-17.00 uur. Museumweekend met rondleidingen tuin/gebouw. Lage entree; gratis rondleiding. http://www.schierstins.nl

Martenastate Koarnjum. 2 en 27 april, Natuurfotografie-excursies onder leiding van Betty Kooistra. 6, 13, 20, 21 en 22 april, Wandelexcursies stinzenflora. Deze excursies staan onder leiding van Geert de Vries of Aad van der Burg. Voor aanvullende informatie www.martenastate.nl. Voor deelname aan een van de excursies, It Fryske Gea www.itfryskegea.nl/activiteiten. 

In de media:

Aandacht voor stinzenflora en de Stinzenflora-monitor in de landelijke media. Landelijk is er steeds meer aandacht voor stinzenflora en de Stinzenflora-monitor. In Roots magazine verscheen een mooi artikel aan een ‘spetterend bloemenfeest’ en een ‘ommetje’ van 5,6 km.langs Dekema State en Martenastate. Het maartnummer van Groei & Bloei besteedde 8 pagina’s aan Stinze Stiens. En Zaterdag 2 maart verscheen een groot artikel in NRC Handelsblad n.a.v. de Stinzenflora-monitor en de onlangs door PostNL uitgegeven ‘stinsenflora’postzegels.

Mededelingen:

Nieuw boek Martenastate (Koarnjum): November 2018 verscheen een prachtig nieuw boek over Martenastate: ‘Martenastate, proeftuin van het paradijs?’ (Wijdemeer, Leeuwarden) Het staat vol verhalen door uitstekende auteurs over de families die er woonden en de rijke geschiedenis van het landgoed en de state onder redactie van Henk Popma en Tjitte Kamminga.

Willem van Riemsdijk schreef een hoofdstuk over de ‘Cultuurhistorie van de stinzenflora en het voorkomen ervan ook Martenastate’. Op basis van historisch bronmateriaal beschrijft hij de geschiedenis van de stinzenflora vanaf de 16e eeuw tot heden, dit alles in relatie tot de bijzondere geschiedenis van de stinzenflora op Martenastate die zeker honderden jaren teruggaat. Het hoofdstuk is rijk geïllustreerd met foto’s onder meer uit middeleeuwse kruidenboeken en de latere Florilegia. 

De Pastorietuin ‘De Weem’ in Warffum (Groningen) schreef een ‘blog’ op deze website in de rubriek BEHEER. De Weem meldt ons: Sneeuwklokjes open tuin: 09 en 10 maart, 12.00 – 17.00 u, Toegang gratis. Pastorieweg 24, 9989 BM Warffum (Groningen)
Reeds eeuwen bloeien in deze tuin van 7.000 vierkante meter veel soorten stinzenplanten: akoniet, sneeuwklok, holwortel, voorjaarshelmbloem, Scilla, diverse soorten aronskelk, salomonszegel, bostulp en vogelmelk. Wegens de massale groei van de stinzenplanten wordt alleen gewandeld op de schelpenpaden.

*Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg altijd de websites van de deelnemers voor de meest recente informatie. 

• Trefwoord: Stinzenflora
• Volgende: Stinzenflora-monitor 2019: Kalender week 11
• Vorige: Stinzenflora-monitor 2019: Kalender week 9