Dit is het eerste bericht van seizoen 2018 van de Stinzenflora-monitor. Voor het eerst is de site nu ook in het Engels te volgen.

Alle deelnemende locaties melden dat de Sneeuwklokjes massaal boven de grond staan.

Door de kou van de afgelopen dagen staan ze er wat bescheiden bij en zijn de meeste bloemen nog niet vol open. Zodra de temperatuur stijgt en de zon meer zal schijnen zullen die in volle bloei komen.

De Martenatuin formuleert de situatie van de afgelopen weken aldus:

Het begon in week 5 al aardig voorjaarsachtig te worden. Dagen van boven de 10 graden zet alles op scherp om maar bij de geringste zonneschijn te gaan bloeien. Maar deze week waait de wind letterlijk en figuurlijk uit een hele andere hoek. Dan wordt je weer even met de beide benen op de grond gezet en ervaar je de winter weer zoals dat hoort. En eigenlijk is dat voor de stinzenplanten helemaal niet zo verkeerd. Want bij hoge temperaturen zoals vorige week is de bloeiperiode van deze prachtige planten een stuk korter en dat zou toch erg jammer zijn.

Philippusfenne beschrijft de huidige situatie:

Veel sneeuwklokjes, maar de klokjes zijn nog niet open en het lijkt of ze weer de grond in willen kruipen met deze kou! De plantjes zijn veel kleiner dan vorige week.

De Winterakonieten zijn bij de Vituskerk in Stiens al deels volop in bloei en de bloemen openen zich zodra het niet al te koud is en de zon schijnt. Een enkele is zelfs al uitgebloeid terwijl op plekken die meer in de schaduw liggen de bloemknoppen zichtbaar zijn maar nog niet open gaan. Bij Stinze-Stiens is de spreiding nog groter, deels zijn ze al volop in bloei, deels nog onder de grond en deels net boven de grond. Op alle terreinen zijn de Winterakonieten zichtbaar en ook de meeste zullen volop gaan bloeien zodra het wat warmer wordt en de zon schijnt. Lenteklokken zijn al boven de grond en beginnen bloemknoppen te vormen. De crocussen beginnen hier en daar al wat te kleuren, maar van de Bonte crocus is veelal alleen het blad pas zichtbaar. De Boerencrocus heeft al meer kleur, maar de vorst heeft deze soort geen goed gedaan.

Dat de planten veelal pas volop open in bloei staan als het wat warmer is maakt dat ze dan bestoven kunnen worden door hommels en bijen. Deze zijn alleen actief als het warm genoeg is, 5-7 graden Celsius is wel het minimum. Als de bloei vooral plaats vindt bij lagere temperaturen zal er dat jaar om die reden vrijwel geen zaad gevormd worden.

Op 27 januari 2018, luidden de kerkklokken om 10 uur ‘s avonds overal in Fryslân vanwege de start van ‘Leeuwarden/Fryslân Culturele hoofdstad van Europa (LF2018). Een dag later voegden de Sneeuwklokjes zich daarbij: ‘Wolkom, wolkom yn Fryslân’.

Sneeuwklokjes schijnen ook bestoven te kunnen worden door verspreiding van stuifmeel via de wind. De omstandigheden moeten dan wel gunstig zijn voor dit fenomeen. De Nederlandse naam van het Sneeuwklokje duidt al op het wiegen van de bloempjes in de wind, wat een prachtig gezicht is. Sneeuwklokjes spreken veel mensen aan. Met name in Engeland is er een enorme interesse in deze plantensoort. Heel veel terreinen in Engeland zijn in deze tijd opengesteld om (betalende) bezoekers te trekken voor deze prachtige voorjaarsbloeiers.

De bekende arts/botanicus Dodonaeus, wiens vader een Fries was, schrijft in 1568 dat het Sneeuwklokje toen in het Nederlands witte Tydeloosen werd genoemd en in het Duits, weiß Hornungs blumen. Hornung betekent februari, wat slaat op het feit dat ze vaak al in februari in onze streken in bloei staan. Het woord Tydeloos slaat op het feit dat een plant bloeit buiten het seizoen waar de meeste planten bloeien, dus erg vroeg of erg laat in het jaar. In het Nederlands wordt ook wel de term Voorlentebloeier gebruikt, dat duidt op het feit dat een een plant al bloeit voordat de lente begint. Het Florilegium van Van der Passe uit 1614 deelt de planten in naar de seizoenen waarin ze bloeien en deelt het Sneeuwklokje en de Winterakoniet dan ook terecht in bij de planten die in de winter bloeien. Het sneeuw in de naam duidt ook al op het bloeien van de plant in de winter. In het Frans heet de soort Perce Neige, dat letterlijk betekent dat de plant door de sneeuw heen opkomt.

De komende week worden hogere temperaturen voorspeld en het is dan ook zeker de moeite waard er op uit trekken om de Sneeuwklokjes en Winterakonieten in al hun winterpracht te gaan bekijken. Het is ook leuk om er op te letten wanneer u de eerste bij of hommel ziet bij een van deze bloemen. Het voorjaar zit er aan te komen.

Bloei: begin volop hoogtepunt afnemend
Aanwezig: hier en daar regelmatig massaal

Stinzenflora-monitor Kalender 2018 week 6. Scroll horizontaal om alle planten te zien. Meer weten over een terrein of stinzenplant? Klik op de naam in de tabel.

Activiteiten*:

De deelnemers aan de Stinzenflora-monitor organiseren in het stinzenflora seizoen verschillende activiteiten.
De activiteiten die nu bekend zijn worden hier onder vermeld.
‘Open tuinen’ bij particuliere tuinbezitters worden vaak kort van te voren vermeld in deze kalender en op de websites van de deelnemers. Openstelling is afhankelijk van de bloei van de stinzenplanten en het weer.
Voor mogelijkheden van (groeps)bezoek kunt u contact opnemen met de betreffende deelnemer/terrein.

Gegevens: zie TERREINEN

Voor in de agenda*:

Activiteiten maart:

Pastorietuin Easterein. Openstelling een weekend rond half maart afhankelijk van bloei en het weer. Zie voor exacte datum en prijzen de website. Groepen minimaal 8 pers. op afspraak. Entree € 4,50. www.facebook.com/pastorietuineasterein/

Activiteiten april:

Dekema State Jelsum. Museumweekend 14 en 15 april. Voorjaarsfair 28 april: met een stinzenplantenzoekkaart maakt u tijdens deze evenementen zelf een rondgang. Voor prijzen, openingstijden en activiteiten zie de website. www.dekemastate.nl

Martenastate Koarnjum. Vrij toegankelijk. ( www.martenastate.nl ) Activiteiten in het kader van Leeuwarden-Fryslân 2018: Grien Festival, start Paasmaandag 2 april, duurt t/m 15 april. En verder wandelexcursies en cursussen Natuurfotografie Stinzenflora. Voor data, prijzen en aanmelding zie de website http://www.martenastate.nl en van It Fryske Gea. http://www.itfryskegea.nl/eropuit

Stinze Stiens, Martenastate (Koarnjum), Dekema State (Jelsum). 7 april ‘StinzenFloraTour’ met de Friese paardentram in een volledig verzorgd beleefarrangement.
Programma:
Een gastvrije ontvangst met koffie en oranjekoek bij Pakhûs SOLO in Stiens. Hier begint de StinzenFloraTour met een ‘praatsje’ over de cultuurhistorische achtergrond van de ‘stinzenblomkes’ en informatie over de ‘Vlaskamptún’, gevolgd door een stinzenstruin door de tuin. De reis wordt vervolgd met de paardentram naar landgoed Martenastate te Koarnjum waar een wandeling met een deskundige gids u wegwijs maakt in dit park, rijkelijk gevuld met stinzenflora. Bij de Túnmanswente staat een Fryske lunch klaar. Op Dekema State in Jelsum, een eeuwenoude state met prachtige tuin en bos wordt de rondleiding door de tuinbaas gegeven en vindt een gezellige afsluiting plaats. De paardentram brengt u op de namiddag terug naar de startlocatie te Stiens. Kosten arrangement: € 49,50 per persoon.
Reserveren is noodzakelijk en kan t/m 4 april via https://stinze-stiens.nl/agenda/

Mededelingen:

Toeristische folder ‘Stinzenflora in Friesland’: Voor ieder die in het voorjaar erop uit wil is er nu ook een nieuwe handzame folder ‘Stinzenflora in Friesland’ verkrijgbaar bij de toeristisch-recreatieve centra en de aangesloten organisaties (VVV’s en TIP’s). Hij kwam tot standfoor samenwerking van de deelnemers aan de Stinzenflora-monitor en de toeristische organisaties Uytland/Bestemming Noardwest en de regio’s de Greidhoeke en Noardlike Fryske Wâlden. De folder geeft informatie in het Nederlands en Engels en laat zien welke locaties echte bloeiende hotspots van Friesland zijn.

App Stinzenflora (alleen voor Android): De organisatie Nature2U heeft onafhankelijk een app (alleen voor Android) ontwikkeld met informatie over stinzenflora. In deze Stinzenflora app staan alle Nederlandse Stinzenplanten en begeleiders beschreven met land van herkomst en bijzonderheden. De app is samengesteld met stinzenplantenspecialist Heilien Tonckens en natuurfotograaf Wil Leurs, aangevuld met enkele foto’s van waarneming.nl . De planten zijn makkelijk op te zoeken met bloemkleur en vorm of voor de floristen op familie. Daarnaast zijn er ook overzichten van de Stinzenflora van de Vechtstreek en Friesland. Meer informatie via www.nature2U.nl

De Pastorietuin ‘De Weem’ in Warffum (Groningen) schreef vorig jaar een ‘blog’ op deze website in de rubriek BEHEER. De Weer meldt ons: Sneeuwklokjes open tuin: 10-11 maart, 12.00 – 17.00 u, Toegang gratis. Adres: Grietha and Mijnard Scheers, Pastorieweg 24, 9989 BM Warffum (province of Groningen). g.e.scheers@hetnet.nl (+31 0595 42 23 63
Reeds eeuwen bloeien in deze tuin van 7.000 vierkante meter veel soorten stinzenplanten: akoniet, sneeuwklok, holwortel, voorjaarshelmbloem, Scilla, diverse soorten aronskelk, salomonszegel, bostulp en vogelmelk. Wegens de massale groei van de stinzenplanten wordt alleen gewandeld op de schelpenpaden.

*Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg altijd de websites van de deelnemers voor de meest recente informatie.

• Volgende: Stinzenflora-monitor 2018: Kalender week 7
• Vorige: Stinzenflora-monitor: Kalender 2018