Het perk Zomerklokjes in Park Jongemastate staat nu voluit te bloeien.
Door het warme weer en wat regen zijn de veranderingen in de afgelopen week razend snel gegaan.
Martenatuin formuleert het zo: Wat verloopt dit voorjaar anders dan andere jaren. De Holwortel is in 7-10 dagen, van eerste bloemen tot bijna uitgebloeid. Ook de gele Bostulp is heel snel uitgebloeid. Daartegen over staat de de Gele (bos)anemoon dit jaar sterk is uitgebreid.
Beginnende bloei Wilde hyacint bij Dekema State.
Hele velden hoog opgaand Daslook (en oprukkend Zevenblad) in het bos bij de Kastanjelaan bij Dekema State.
Ook Dekemastate rapporteert: In een week tijd hoogtepunt en ondergang van de bostulp, beide door het warme weer. Niet alleen verandert er veel bij de stinzenplanten ook komen de andere planten die zich in dit milieu thuis voelen nu volop uit de startblokken.
De Gevlekte aronskelk valt bijna niet op tussen het omhoog schietend Fluitenkruid bij Martenstate.
Longkruid, Sleutelbloem, Zomerklokje, Droogbloeier en nog veel meer bij de Schierstins. Het seizoen is hier nog lang niet voorbij.
Wit Hoefblad in Park Jongemastate is zo goed als uitgebloeid, maar nog steeds erg mooi, ook vanwege het blad.
De eerste bloemen van de Voorjaarszonnebloem in Park Jongemastate, in volle glorie.
In grote perken en zich steeds uitbreidend, staan de witte dovenetels nu prachtig te bloeien. Een ware attractie voor de vele insecten! In Park Jongemastate.
Jongemastate beschrijft het aldus: Deze week toonde zich een ware wildgroei in Park Jongemastate. Na alle zonneschijn en malse regenbuien, vlogen Zevenblad, Fluitenkruid, grassen, Look zonder Look en Witte dovenetel de grond uit. Al heel snel zullen deze planten alles overwoekeren, maar nu valt er gelukkig nog heel veel te zien. De groeispurt van deze planten komt omdat het vocht en de warmte er voor zorgt dat er meer stikstof beschikbaar komt voor deze planten en dat merk je door de snelle groei.
Daslook bij Stinze Stiens.
Ook het Daslook begint nu in bloei te komen. Massale bloei van goed groeiende Daslook is mooi, maar als het te weelderig groeit (te veel stikstof) dan groeit er niets anders dan Daslook. Alleen het Zevenblad kan dan de concurrentie soms nog aan. Bij Stinze-Stiens bestrijden we daarom de Daslook. Na 5 jaar is het al een stuk beter dan het was, maar de strijd is nog lang niet gewonnen. Voorkomen moet worden dat de plant zich kan uitzaaien. Regelmatig blad plukken is effectief, maar enorm arbeidsintensief.
Wilde hyacinten op Hackfort.
Daslook en Wilde Hyacint houden het Zevenblad gezelschap. Pastorietuin Easterein.
Op dit moment beginnen de Wilde hyacinten te bloeien. Deze latere soorten hebben wel last van het Zevenblad. In de Beukenbossen in België komen op sommige plaatsen de Wilde hyacinten massaal voor en is er idealiter geen Zevenblad of concurrentie van andere planten te zien. Verderop (onder de tabel) doen we verslag van onze reis naar diverse plekken met veel Wilde hyacinten.
Zomerklokjes bij Stinze Stiens.
Dit is ook de tijd van de bloei van de Zomerklokken. Deze planten komen in Nederland in sommige rietlanden in het wild voor. De plant houdt dus van veel vocht.
Zomerklokje (‘Zomer Witbloem’) in: J. Kops en J.E. van der Trappen, Flora Batava, dl. IX, Amsterdam (J.C. Sepp en Zoon) 1846.
Jac. P. Thijsse, De Bonte Wei, met Verkade’s plaatjes naar teekeningen van Jan Voerman Jr. en Jan van Oort, Zaandam 1911 (Bakkerij ‘de Ruijter’ der firma Verkade & Comp.), afb. 41, tekst p. 38.
In de tijd van Jac. P. Thijsse kwamen deze mooie planten nog massaal voor langs de Utrechtse Vecht. Thijsse schrijft in het Verkade album De Bonte Wei in 1911: En waar de breede (Utrechtse) Vecht door bonte weiden kronkelt, heeft hij over een lengte van eenige kilometers zijn boorden omzoomd met zomerklokjes. De soort is hier aanvankelijk sterk achteruit gegaan. In 1996 is daarom een restauratieplan opgesteld voor de oevers van de Vecht. De laatste werkzaamheden van dit plan zijn uitgevoerd in 2006. Er zijn inventarisaties uitgevoerd in 1982, 1990 en 2015. Deze inventarisaties laten zien dat de herstelwerkzaamheden een flink positief effect hebben gehad. In 1982 werden op diverse plekken in totaal 2736 exemplaren geteld, in 1990 waren dit 8602 en in 2015 15200 exemplaren. De grootste aantallen komen voor op terreinen die in beheer zijn door Natuurmonumenten. Op enkele van deze terreinen is de toename zelfs spectaculair, een factor van ongeveer tien van 1982 tot 2015. Deze gegevens komen uit het rapport van een werkgroep van de KNNV: https://www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/zomerklokjes.pdf
Haarlems Klokkenspel bij de Schierstins. De helderwitte bloemknoppen proberen boven het Zevenblad uit te komen.
Het Haarlems klokkenspel begint nu in bloei te komen en luidt daarmee het einde van het stinzenflora seizoen in.
| Wit hoefblad | Japans hoefblad | Holwortel | Voorjaarshelmbloem | Blauwe anemoon | Bosanemoon | Gevlekt longkruid | Knikkende vogelmelk | Gele anemoon | Bostulp | Zomerklokje | Kievitsbloem | Wilde hyacint | Gevlekte aronskelk | Daslook | Haarlems klokkenspel | Dichtersnarcis | Gewone vogelmelk | Italiaanse aronskelk | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dekema State | ||||||||||||||||||||||
| Hackfort | ||||||||||||||||||||||
| Jongemastate | ||||||||||||||||||||||
| Martenastate | ||||||||||||||||||||||
| Martenatuin | ||||||||||||||||||||||
| Pastorietuin Easterein | ||||||||||||||||||||||
| Philippusfenne | ||||||||||||||||||||||
| Schierstins | ||||||||||||||||||||||
| Stinze Stiens |
Bloei: begin volop hoogtepunt afnemend
Aanwezig: hier en daar regelmatig massaal
Stinzenflora-monitor Kalender 2018 week 17. Scroll horizontaal om alle planten te zien. Meer weten over een terrein of stinzenplant? Klik op de naam in de tabel.
‘Welkom’ in de hyacintenbossen in België.
We (Stinze Stiens) hebben in drie dagen vier terreinen met Wilde hyacinten bezocht. In België zijn we in het Brakelbos en het Hallerbos geweest en in Nederland in park Sorghvliet bij DenHaag en op Sypesteyn in OudLoosdrecht. Voor bezoekinformatie over het Hallerbos, klik hier. In België groeien de hyacinten in oude, veelal beukenbossen waar ook hout gewonnen wordt. In de eerste wereldoorlog zijn deze bossen vrijwel geheel kaalgekapt en daarna herbebost. De terreinen in Nederland zijn bij landgoederen. Park Sorghvliet is ooit aangelegd door Jacob Cats achter de duinen waarbij er veel aan grondverbetering is gedaan om een rijkere begroeiing te kunnen creëren. Sypesteyn is een klein landgoed dat is aangelegd in het veenweide gebied bij Loosdrecht.
Wilde hyacint in het Brakelbos (België).
Het Brakelbos is 56 ha groot en ligt op een heuvelachtig terrein met diverse bronbeekjes. In 1775 was het Brakelbos onderdeel van een bosgebied van 600-700 ha. De bodem is leem en goed gedraineerd, drainageklasse droog volgens het Belgische classificatie systeem. De bomen zijn voornamelijk Beuk. De bomen zijn vooral na de 1e wereldoorlog aangeplant en ongeveer 100 jaar oud, maar in het algemeen is het een menging van oudere en wat jongere bomen. Door de verantwoorde bosexploitatie staan de bomen op een redelijke afstand van elkaar.
Wilde hyacint in het Brakelbos (België).
Dit is ideaal voor de Boshyacint.
Dichte begroeiing van jonge beukenbomen in het Hallerbos (België) zonder onderbegroeiing van Boshyacinten.
Ruige begroeiing van bramen met ertussen enkele Wilde hyacinten en Bosanemonen in het Hallerbos (België).
In dichte bestanden met jonge bomen groeien geen Wilde hyacinten. Als er door boomuitval lichtere plekken ontstaan dan verruigt de vegetatie doordat de strooisellaag versneld wordt afgebroken. Je ziet dan Bramen en soms Zevenblad of Daslook.
Daslook en Speenkruid tussen de Wilde hyacinten en Bosanemonen in een wat ruiger en vochtiger deel van het Hallerbos (België).
Daslook groeit vooral daar waar het kalkgehalte hoger is en de grond vochtiger en rijk is. Langs de bronbeekjes kun je dus soms een rijke begroeiing met Daslook zien. De Wilde hyacinten groeien in dit bos vooral op de hogere delen van de heuvels waar het wat droger is. Bosanemonen komen ook voor in het bos, maar die waren al grotendeels uitgebloeid.
Wilde hyacint en Bosanemoon in het Hallerbos (België).
Het Hallerbos is vergelijkbaar met het Brakelbos ook met een overwegend leemhoudende ondergrond. Dit bos staat bekend om de vele Wilde hyacinten die hier voorkomen. Het bos is veel groter en diverser dan het Brakelbos, de oppervlakte is 542 ha. Op deze grond staat al eeuwen bos. De bodem is in het algemeen neutraal tot licht zuur. De variatie in bodem geeft ook een variatie van de onderbegroeiing. Als de bodem te zuur wordt verdwijnen de Hyacinten. De samenstelling van de onderbegroeiing varieert met de zuurgraad. Op de wat zuurdere plekken kun je naast Wilde hyacint bijvoorbeeld ook Lelietje-van-dalen aantreffen. Een zeer gedetailleerde beschrijving van de vegetatietypen in het Hallerbos is te vinden in het rapport: http://www.groenindestad.be/~/media/Files/Domeinen/Vlaams-Brabant/Hallerbos_vegetatieanalyse.pdf
Wilde hyacinten en bosanemonen in het Hallerbos (België).
De Beuken en Haagbeuken in het bos zijn daar nu grotendeels 60-90 jaar oud. Het streven is een diverser bestand te krijgen met bomen van 1-180 jaar oud. Ook hier doen de Hyacinten het goed waar het boombestand niet te dicht en niet te open is. Deze dichtheid past bij een goed bosexploitatie beheer en een ouder bomenbestand.
Wilde hyacint en Bosanemoon in het Hallerbos (België).
Door het afwisselend warme en koude voorjaar met het daarna zeer warme weer bloeiden de Bosanemonen en Hyacinten hier deels gelijktijdig. In dit bos komen op diverse plaatsen veel Bosanemonen voor. Soms zijn het aaneengesloten plekken met vrijwel alleen Bosanemoon, soms Bosanemoon en Hyacint door elkaar heen en soms plekken met alleen Hyacint.
Park Sorghvliet in Den Haag.
Park Sorghvliet (25 ha) ligt op duinzand die indertijd wel is verrijkt om een gevarieerde begroeiing mogelijk te maken. Grondlegger van Park Sorghvliet is raadspensionaris Jacob Cats (1577-1660). Hij kocht in 1643 een boerderij met omliggende landerijen om er zijn landgoed van te maken. Met behulp van modder uit de door het gebied stromende Haagse beek verrijkte hij de grond en plantte hij vele bomen, heesters en struiken. Hij vormde het gebied om tot een park om zo naast zijn drukke werkzaamheden voldoende tot rust kunnen komen. Vandaar ook dat hij de landerijen Sorgh-Vliet noemde, een gebied waarin hij zijn ‘zorgen kon laten vlieden’, zo is te lezen op de website van de Vrienden van Park Sorghvliet. http://www.vriendenvanparksorghvliet.nl
Wilde hyacinten in Park Sorghvliet in Den Haag.
Het terrein is licht geaccidenteerd en bevat enkele uitgegraven vijvers. Het bomenbestand is heel divers. Vooral diverse soorten loofbomen. Er is ook diversiteit in ouderdom van bomen.
Wilde hyacint, Bosanemoon en blad van Lelietjes van Dalen in Park Sorghvliet in Den Haag.
Langs de paden groeien veel Wilde hyacinten samen met Bosanemoon en plaatselijk ook Lelietje-van-dalen wat betekent dat de grond wat zuurder is.
Zevenblad, Park Sorghvliet in Den Haag.
Lokaal komen plekjes Zevenblad voor. Mogelijk op plekken waar hopen groenafval hebben gelegen. Braam komt hier en daar voor. Er is een langgerekte weide in het bos waar zeer veel Boshyacint voorkomt. Dit jaar waren de bladpunten bruin en waren de planten nog nauwelijks in bloei, terwijl elders in het bos de Hyacinten volop bloeiden en geen bruine bladpunten hadden. Het verschil komt mogelijk doordat de planten in de wei al vroeger blad hadden en later last hebben gehad van de strenge vorst, terwijl de planten in de onderbegroeiing daar mogelijk geen last van hebben gehad omdat ze minder ver waren toen de strenge koude periode kwam. Deze weide in het bosgebied kleurt helemaal blauw als de Hyacinten bloeien. Helaas hebben we dit nu niet gezien.
Daslook, Bosanemoon en Gele dovenetel op landgoed Sypesteyn bij Loosdrecht.
Het park Sypesteyn in OudLoosdrecht is aangelegd door jonkheer Henry van Sypesteyn (1857-1937).
Een van de ‘ledikant’ hekken op landgoed Sypesteyn bij Loosdrecht.
In het park staan diverse exotische oude bomen die geplant zijn rond 1900. Het park is bekend om de vele Sneeuwklokjes die daar in het vroege voorjaar bloeien. Ook diverse andere stinzenplanten komen in het park voor. Er komen op bescheiden schaal Wilde hyacinten voor.
Kleine stinzenfloraweide bij de boomgaard op landgoed Sypesteyn (Loosdrecht).
Bij de boomgaard wordt een kleine stinzenplantenweide beheerd. Het terrein is interessant omdat het een vrij rijke stinzenflora heeft met veen als ondergrond.
Activiteiten*:
De deelnemers aan de Stinzenflora-monitor organiseren in het stinzenflora seizoen verschillende activiteiten. De activiteiten die nu bekend zijn worden hier onder vermeld.
‘Open tuinen’ bij particuliere tuinbezitters worden vaak kort van te voren vermeld in deze kalender en op de websites van de deelnemers. Openstelling is afhankelijk van de bloei van de stinzenplanten en het weer.
Voor mogelijkheden van (groeps)bezoek kunt u contact opnemen met de betreffende deelnemer/terrein.
Gegevens: zie TERREINEN
Voor in de agenda*:
Activiteiten april:
Groepje Bostulpen bij Dekema State.
Dekema State Jelsum. Voorjaarsfair 28 april: met een stinzenplantenzoekkaart maakt u tijdens deze evenementen zelf een rondgang. Voor prijzen, openingstijden en activiteiten zie de website. www.dekemastate.nl
Tuinbaas Wim Hoogendam is op 20 april op NPO 2 bij Hallo Nederland van Omroep Max op televisie geweest met de stinzenflora, samen met Heilien Tonckens, precies op het hoogtepunt van de bostulp. Een item van de laatste 3 minuten in het programma, maar met prachtige beelden! Ook te vinden op uitzending gemist, of op YouTube.
De fraaie Blauwe anemoon komt sporadisch voor bij Martenastate.
Martenastate Koarnjum. Wandelexcursie zaterdag 28 april, 10.00 – 12.00 u.. Meld je uiterlijk een dag van te voren aan (tot 15.00 uur) via 0512-381448. Aanmelden op zaterdagen kan alleen via 0511-539618 (let op: bereikbaar van 10.00 – 17.00 u. tijdens openingstijden bezoekerscentrum Nationaal Park De Alde Feanen). Fotografie cursus op 22 april is uitverkocht.
Mededelingen:
Nieuwe toeristische folder ‘Stinzenflora in Friesland’
Toeristische folder ‘Stinzenflora in Friesland’: Voor ieder die in het voorjaar erop uit wil is er nu ook een nieuwe handzame folder ‘Stinzenflora in Friesland’ verkrijgbaar bij de toeristisch-recreatieve centra en de aangesloten organisaties (VVV’s en TIP’s). Hij kwam tot standfoor samenwerking van de deelnemers aan de Stinzenflora-monitor en de toeristische organisaties Uytland/Bestemming Noardwest en de regio’s de Greidhoeke en Noardlike Fryske Wâlden. De folder geeft informatie in het Nederlands en Engels en laat zien welke locaties echte bloeiende hotspots van Friesland zijn.
App Stinzenflora (alleen voor Android): De organisatie Nature2U heeft onafhankelijk een app (alleen voor Android) ontwikkeld met informatie over stinzenflora. In deze Stinzenflora app staan alle Nederlandse Stinzenplanten en begeleiders beschreven met land van herkomst en bijzonderheden. De app is samengesteld met stinzenplantenspecialist Heilien Tonckens en natuurfotograaf Wil Leurs, aangevuld met enkele foto’s van waarneming.nl . De planten zijn makkelijk op te zoeken met bloemkleur en vorm of voor de floristen op familie. Daarnaast zijn er ook overzichten van de Stinzenflora van de Vechtstreek en Friesland. Meer informatie via www.nature2U.nl
*Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg altijd de websites van de deelnemers voor de meest recente informatie.
