Kievitsbloem, Pastorietuin, Easterein

Kievitsbloem, Pastorietuin Easterein.

‘Zeg het met bloemen’ zou je het beste kunnen zeggen deze week, met de Kievitsbloemen en de Bostulp, de ‘Keningin fan de Stinzenblomkes’, in de hoofdrol. Zoveel mooie foto’s stuurden de correspondenten dat deze eigenlijk voor zichzelf spreken. 

'Kivits Eyeren' in: Stephanus Blankaart, Den Nederlandschen Herbarius, 1698.

‘Kivits Eyeren’ in: Stephanus Blankaart, Den Nederlandschen Herbarius, 1698.

In de zeventiende eeuw noemde Stephanus Blankaart de Kievitsbloem ‘Kivits Eyeren’ en verbeeldde hem op een originele manier.

vertrapte stinzenplanten bij Dekema door onoplettende fotografen

De keerzijde van het succes; bij het kiezen van een plekje voor de mooiste foto worden ook stinzenplanten vertrapt bij Dekema State.

Het voorspellen van de ontwikkeling, zelfs maar een week vooruit, is dit jaar lastig doordat het weer tamelijk van slag is. De ontwikkelingen zijn deze week snel gegaan door de zeer hoge temperaturen met veel zon. De planten komen snel in bloei, maar ze bloeien ook weer sneller uit. Dus snel op stinzenstruin! En als je rondwandelt, dan wel op de paden ook al is het nog zo verleidelijk om zo dicht mogelijk bij de bloeiende bloemen te komen om die ene fraaie foto te maken. Een verrekijker doet ook wonderen.

De stand van zaken op dit moment wordt als volgt beschreven:

Sierlijke dame bij Dekema State

Sierlijke dame, ‘Keningin fan de Stinzenblomkes’, bij Dekema State.

Dekema State: De Knikkende vogelmelk en Bostulp hebben alle achterstanden ingehaald en zijn open geknald.

Gele anemoonplakken en Knikkend vogelmelk in oeverwal van gracht rond Dekema

Gele anemoonplakken en Knikkend vogelmelk in oeverwal van gracht rond Dekema State.

De Gele anemoon staat in grote plakkaten mooi geel te zijn tussen het speenkruid en de hier en daar erboven zwevende Bostulpjes. De Bostulpjes lijken zich nog steeds uit te breiden. Inmiddels komen we ze bijna overal op het terrein tegen; ook in de Finsterbuorrensingel hebben ze het nu duidelijk naar hun zin. De plekken die er al waren worden steeds voller.
De Holwortel-plantjes staan nog wel te stralen maar als je inzoomt is de Holwortel duidelijk op zijn retour.. Achterin het bos ruik je de uiengeur van het alom tegenwoordige Daslook al, waarvan de knoppen op springen staan…. nog een paar warme dagen???

Kievitsbloemen bij Kasteel Hackfort.

Kievitsbloemen bij Kasteel Hackfort.

Hackfort in Gelderland ligt zuidelijker en daarmee is de bloei eerder dan in Friesland: De Holwortel en de Voorjaarshelmbloem zijn vrijwel uitgebloeid. Ook de Bosanemonen nemen al iets af in bloei maar er zijn ook nog plekken waar ze volop te bewonderen zijn.

Zomerklokjes langs de Molenkolk van Hackfort.

Zomerklokjes langs de Molenkolk van Hackfort.

Zomerklokjes staan nu weelderig in bloei langs de waterkant. Samen met de Kievitsbloemen vormen ze een prachtig schouwspel.

Bostulpen bij Martenastate.

Bostulpen zijn in een paardagen tot bloei gekomen bij Martenstate.

Martenastate: Er bloeit veel deze en komende week bij Martenstate. Maar door het warme weer zijn planten snel uitgebloeid. De Bostulp die vorige week hier een daar nog in knop zat, bloeit nu op het hoogtepunt en bij een deel van de Holwortels en Voorjaarshelmbloemen neemt de bloei al weer af.

Magnolia in volle bloei in de Martenatuin en geel van de Bostulpen.

En toen stond de Magnolia weer in volle bloei in de Martenatuin. Na de herfststorm in 2013 was er flink schade. Gelukkig is dat nu bijna niet meer zichtbaar. In het gras is veel geel van de Bostulpen te zien.

En er is nog meer moois te zien zoals de prachtig bloeiende Magnolia in de Martenatuin (Franeker).

Knikkende vogelmelk, Pastorietuin, Easterein

Knikkende vogelmelk, Pastorietuin, Easterein

Pastorietuin Easterein: Het warme weer heeft een aantal soorten versneld in bloei laten komen. De Knikkende vogelmelk was afgelopen week nog nauwelijks te zien, nu staat ze te stralen. De Bostulp bloeit ook, maar van de duizenden exemplaren slechts een paar. En ook de Kievitsbloemen staan prachtig. (zie foto bovenaan)

Beginnende bloei van de Bosgeelster bij de Schierstins.

Bosgeelster bij de Schierstins.

Armbloemig look bij de Schierstins.

Armbloemig look bij de Schierstins.

Schierstins: Veel bezoekers tijdens het museumweekend. Het weer werkte mooi mee en ook de tuin had veel bloei te bieden. De Bosgeelster en de kleine Sneeuwroem waren de favorieten. Tussen de Sneeuwroem ontdekten we weer een paar planten van het Armbloemig-look. Wil je meer weten over het Armbloemig-look en andere looksoorten, ga dan naar de monitor van week 17 in 2016 en klik hier.

Bij de St. Vituskerk in Stiens zal het stinzenflora seizoen met deze warmte snel ten einde lopen. De Holwortel is hier de laatst bloeiende stinzenplant en met deze uitzonderlijke warmte neemt de bloei snel af. Er is nog een heel klein plekje Bostulp maar de latere stinzenplanten ontbreken omdat men het kerkhof over niet al te lang tijd, als het blad van de vroege bloeiers verdwenen is, wil maaien zodat het geheel er weer rustig uitziet. 

Kievitsbloemen bij Stinze Stiens. Foto: Fokke Zijlstra.

Kievitsbloemen bij Stinze Stiens. Foto: Fokke Zijlstra.

Stinze Stiens: Stinze Stiens is deze week in België om in het Haller Bos en het Brakelbos naar de Wilde hyacint te kijken. Daarover volgende week meer. Via Facebook kreeg Stinze Stiens ‘een kijkje in de tuin’ van bezoekers die over de heg keken en een foto namen van de Kievitsbloemen. In 2 dagen tijd zijn ze met deze warmte in volle bloei gekomen. Vorige week was de eerst Knikkende vogelmelk te zien, dus die zal deze week wel weer verder toegenomen zijn.De Bostulpen waren in knop en begonnen te kleuren. Met dit warme weer zijn ze vast opengesprongen. Bijzonder is dat we op plekken waar in het verleden alleen maar blad te zien was nu ook diverse tulpenknoppen ontdekten. Dit komt omdat er meer licht in de tuin gekomen is onder andere door een boom die bij een van de recente zware stormen omviel.

Dichtersnarcis bij Philippusfenne.

Dichtersnarcis bij Philippusfenne.

Dit is ook de tijd van de narcissen. De Wilde narcis is een stinzenplant evenals de Dichtersnarcis. De Wilde narcis is nagenoeg uitgebloeid maar de Dichtersnarcis staat zowel bij Philippusfenne als in de Pastorietuin Easterein prachtig in bloei. Maar de parktuinen en landgoederen hebben ook mooie andere soorten narcissen. Bij Hackfort staat van oudsher de narcis Mrs. Langtry. De Pastorietuin Easterein heeft een mooi bed met de fraaie Narcis Von Sion.

Narcis 'Von Sion', Pastorietuin, Easterein

Narcis ‘Von Sion’, Pastorietuin Easterein.

Narcis Von Sion bij Stinze Stiens

Narcis ‘Von Sion’ bij Stinze Stiens.

Dit is een heel oude narcis die, naar gezegd wordt, voor het eerst door de Vlaming Vincent Sion, die in London woonde, vele jaren gekoesterd is voordat hij in bloei kwam in 1620. Bij Stinze Stiens blijft het bij een klein plekje van deze narcis. Verder hebben we in Stiens in de loop der jaren ca. 15 verschillende soorten ontdekt.

Tot slot nog iets over de Bostulp. 

Tulipa silvestris in: Matthias de Lobel, Kruydtboeck, 1581.

Tulipa silvestris in: Matthias de Lobel, Kruydtboeck, 1581.

 

Bostulp met 2 bloemen op 1 steel in Park Jongemastate, ook wel Raerderbosk genoemd. Foto: via Tweet van Doarpswurk.

Bostulp met 2 bloemen op 1 steel in Park Jongemastate, ook wel Raerderbosk genoemd. Foto: via Tweet van Doarpswurk.

In de 16e eeuw worden alle stinzenplanten beschreven in de Kruidenboeken die toen werden gepubliceerd. Voor de ‘ontdekking’ en de beschrijving van de stinzenplanten zijn de boeken die geschreven werden door Rembertus Dodonaeus, Matthias de Lobel en Carolus Clusius van belang. De Lobel beschrijft dat hij zelf de plantjes die wij nu Bostulp noemen heeft gevonden in Zuid-Frankrijk in de buurt van Montpellier. Ook beschrijft hij dat hij die planten vele jaren heeft uitgegraven en opgestuurd naar tuinliefhebbers in de Zuidelijke-Nederlanden. Ook heeft hij die planten gevonden in de buurt van Bologna. Deze planten waren iets groter en hadden soms een bloemstengel die zich vertakte, waarbij er twee bloemen aan een plant zijn. Op Jongemastate staat een dergelijke Bostulp en vorig jaar stuurde Dekema State ook een foto van deze Bostulp met twee bloemen aan een steel. De wilde tulpjes waar de huidige tuintulpen van afstammen groeien in Klein Azië, bijvoorbeeld in Turkije en andere landen in die regio. 

Kalender 2018 week 16
SterhyacintWit hoefbladJapans hoefbladBosgeelsterHolwortelVoorjaars­helmbloemSneeuwroemBlauwe anemoonWilde narcisBosanemoonGevlekt longkruidKnikkende vogelmelkGele anemoonBostulpZomerklokjeKievitsbloemWilde hyacintGevlekte aronskelkDaslookDichtersnarcisGewone vogelmelkItaliaanse aronskelk
Dekema State
Hackfort
Jongemastate
Martenastate
Martenatuin
Pastorietuin Easterein
Philippusfenne
Schierstins
St. Vituskerk
Stinze Stiens

Bloei: begin volop hoogtepunt afnemend
Aanwezig: hier en daar regelmatig massaal

Stinzenflora-monitor Kalender 2018 week 16. Scroll horizontaal om alle planten te zien. Meer weten over een terrein of stinzenplant? Klik op de naam in de tabel.

Activiteiten*:

De deelnemers aan de Stinzenflora-monitor organiseren in het stinzenflora seizoen verschillende activiteiten. De activiteiten die nu bekend zijn worden hier onder vermeld.
‘Open tuinen’ bij particuliere tuinbezitters worden vaak kort van te voren vermeld in deze kalender en op de websites van de deelnemers. Openstelling is afhankelijk van de bloei van de stinzenplanten en het weer.
Voor mogelijkheden van (groeps)bezoek kunt u contact opnemen met de betreffende deelnemer/terrein.

Gegevens: zie TERREINEN

Voor in de agenda*:

Activiteiten april:

Groepje bostulp bij Dekema State.

Groepje Bostulpen bij Dekema State.

Dekema State Jelsum. Voorjaarsfair 28 april: met een stinzenplantenzoekkaart maakt u tijdens deze evenementen zelf een rondgang. Voor prijzen, openingstijden en activiteiten zie de website. www.dekemastate.nl

 

Blauwe anemoon bij Martenstate.

De fraaie Blauwe anemoon komt sporadisch voor bij Martenastate.

Martenastate KoarnjumWandelexcursie zaterdag 28 april, 10.00 – 12.00 u.. Meld je uiterlijk een dag van te voren aan (tot 15.00 uur) via 0512-381448. Aanmelden op zaterdagen kan alleen via 0511-539618 (let op: bereikbaar van 10.00 – 17.00 u. tijdens openingstijden bezoekerscentrum Nationaal Park De Alde Feanen). Fotografie cursus op 22 april is uitverkocht.

Mededelingen:

Nieuwe toeristische folder 'Stinzenflora in Friesland'

Nieuwe toeristische folder ‘Stinzenflora in Friesland’

Toeristische folder ‘Stinzenflora in Friesland’: Voor ieder die in het voorjaar erop uit wil is er nu ook een nieuwe handzame folder ‘Stinzenflora in Friesland’ verkrijgbaar bij de toeristisch-recreatieve centra en de aangesloten organisaties (VVV’s en TIP’s). Hij kwam tot standfoor samenwerking van de deelnemers aan de Stinzenflora-monitor en de toeristische organisaties Uytland/Bestemming Noardwest en de regio’s de Greidhoeke en Noardlike Fryske Wâlden. De folder geeft informatie in het Nederlands en Engels en laat zien welke locaties echte bloeiende hotspots van Friesland zijn.

App Stinzenflora (alleen voor Android): De organisatie Nature2U heeft onafhankelijk een app (alleen voor Android) ontwikkeld met informatie over stinzenflora. In deze Stinzenflora app staan alle Nederlandse Stinzenplanten en begeleiders beschreven met land van herkomst en bijzonderheden. De app is samengesteld met stinzenplantenspecialist Heilien Tonckens en natuurfotograaf Wil Leurs, aangevuld met enkele foto’s van waarneming.nl . De planten zijn makkelijk op te zoeken met bloemkleur en vorm of voor de floristen op familie. Daarnaast zijn er ook overzichten van de Stinzenflora van de Vechtstreek en Friesland. Meer informatie via www.nature2U.nl

*Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg altijd de websites van de deelnemers voor de meest recente informatie.