Inmiddels zitten we ver in het stinzenfloraseizoen. De kou zorgt ervoor dat de Holwortel mooi en lang bloeit maar ook dat de stinzenplanten, die wat later in het seizoen bloeien, nog wat op zich laten wachten.

De Hommels doen zich, ondanks de koude te goed aan wat de Holwortel hen te bieden heeft. Bijzonder is dat ze een klein gaatje boren in de bloem en zo bij de nectar kunnen komen. We fotografeerden het enkele jaren geleden in de Martenatuin. In Stiens heeft de Holwortel rijk gebloeid. In het bosje in de tuin neemt het steeds meer toe, wellicht ook omdat er meer licht in komt. Zoals we in het Stinzenflorajournaal nr. 7 zeiden, hebben we het bestaande hoge met klimop begroeide hek verlaagd. De bomen, voornamelijk meidoorn, hebben we ‘gelegd’. Zo ontstaat een mooie haag die nu fraai aan het uitlopen is. Op het erf bij Stinze Stiens breidt de Holwortel zich enorm uit. De mieren doen hier hun werk en verslepen de zaden waaraan ‘mierenbroodjes’ zitten.

Ook op het St. Vituskerkhof in Stiens bloeide de Holwortel prachtig. Het is nu aan het teruglopen maar het was weer een prachtig schouwspel.

In onze tuin zijn we weer druk met de bestrijding van de Daslook. De Daslook is een prachtige bloem maar voor een kleinere parktuin zoals Stinze Stiens is het niet geschikt. Het blad groeit enorm uit en overwoekert alles. Aanvankelijk plukten we de Daslook als het volop in bloei stond vanuit de gedachte dat de plant de kracht in de groei en bloei gestoken had en dat het door het te plukken geen kracht meer kon opdoen uit het blad. De laatste jaren plukken we het direct als het boven de grond komt. Op een heel aantal plekken komt het niet meer terug en op ander plekken is het veel minder agressief. Op onderstaande foto’s zie je onze ‘Daslooktuin’ in 2013. Het Sneeuwklokblad en Krokusblad is helemaal overwoekerd. De andere foto is dit jaar genomen, eveneens in april en hier zie je gezond Sneeuwklok- en Krokusblad. De schaarse Daslook die er nog was hebben we voorzichtig ertussen uit geplukt.

Zo gaan we de laatste fase van dit prachtige voorjaarsseizoen in. Overal in de tuin bloeien narcissen, die, met uitzondering van de Wilde narcis, geen stinzenplanten zijn, maar wel bij een voorjaarsparktuin als in Stiens horen. Dokter Bosma, die tot 2012 het huis bewoonde, had indertijd contact met Minne Dankert, die narcissen kweekte. Er staan ruim 20 soorten narcissen in de tuin, die we in de loop der jaren ontdekten. Eric Breed, de bekende bollenkweker hielp ons met de identificatie.

Soms halen we ze naar binnen, dan kun je ze goed bekijken en genieten we van de geur. Zo pronkt in het Doktershûs nu de Narcis ‘Von Sion’, ook wel genoemd ‘Telamonius plenus’. Vincent von Sion, een Vlaming, zou deze narcis gekoesterd hebben in zijn tuin zodat deze in 1620 in bloei kwam.

De Zomerklokjes zijn in bloei.

De Kievitsbloemen beginnen te bloeien, in het Engels ‘Snake’s Head Fritillaries’ omdat de knop, die smal toeloopt, lijkt op de kop van een slang. in de zeventiende eeuw werden ze ‘Kievitseieren’ genoemd, waarschijnlijk vanwege de gespikkelde tekening op de bloem. Nu heten ze Kievitsbloemen. Het eigenwijze blad dat boven de bloem uitsteekt lijkt op het pluimpje op de kop van de Kievit.

Bij Stinze Stiens begint de eerste Bostulp te kleuren.

Langs de Rypsterdyk in Marsum stonden ze al op springen (ter hoogte van huisnr. 48). Ze staan op een zonnige helling langs de sloot. De knoppen kleuren al geel met aan de voet het mooie dieprood en groen. Wonderbaarlijk hoe rijk ze hier groeien én bloeien! Deze tulpen worden door D.T.E. van der Ploeg beschreven in de Nederlandse uitgave van zijn boek Stinzenplanten (1988). In de Friese editie van 1972 vermeldt hij deze locatie nog niet. Hij zegt: Bostulpen worden ook vaak gevonden op plaatsen waar nooit een stins of state heeft gestaan … Zo staan er Bostulpen op polderdijken …, in weilanden … en op meer van dergelijke plaatsen. Wij denken, dat de bolletjes met het transport van modder op deze plaatsen terecht zijn gekomen, … . Dit komt ook nog wel voor: in nieuwe bermen langs verkeerswegen groeien soms “zomaar” Bostulpjes, bijv. in de omgeving van Marsum langs een groot gedeelte van de berm.’ Bekend is dat deze berm na maaien geklepeld wordt. Een aanrader om te gaan kijken. Parkeren kan op een insteekhaventje langs de weg.

 

Gelezen:

Op donderdagmiddag 22 april organiseert de sKBL (stichting Kastelen Buitenplaatsen Landgoederen) een studiemiddag over ‘Stinzenplanten – bijzondere voorjaarsplanten onder een Friese naam’. De cursus is bedoeld voor eigenaren/beheerders van historische tuinen en parken, voor tuinbazen, voor vrijwilligers die direct betrokken zijn bij de instandhouding van deze tuinen en parken en uiteraard voor de liefhebbers van stinzenplanten. Uiteenlopende sprekers geven op basis van hun expertise en ervaring hun visie op wat stinzenplanten zijn en wat ze bijzonder maakt. Vanuit het Koetshuis van Huis Landfort in Megchelen vertellen  ze hoe bestaande en nieuwe stinzenplantencollecties te onderhouden zijn en kennisoverdracht te bewerkstelligen is naar bijvoorbeeld vrijwilligers en de gewone tuinier. Ook Stinze Stiens is uitgenodigd te vertellen over de tún bij het Doktershûs en hoe daar de stinzenplanten weer tot leven gewekt zijn. Deelname is gratis. U kunt zich hier aanmelden. 

Stinze Stiens:
Bezoekadres: Smelbrêge 6, schuin tegenover de St. Vituskerk in het historische centrum
Toegang: Op afspraak. ‘Open tuindagen’, zie het Stinzenflorajournaal of de agenda op de website www.stinze-stiens.nl
Parkeren: gratis in Stiens
Openbaar vervoer: Bus 60 of 154 vanuit Leeuwarden, Halte Langebuorren.
Stinzenflora-monitor: voor informatie klik hier, over de Noordelijke Lustwarande, stinzenplanten in Noord-Nederland en Noord-Duitsland, locaties, soorten en bloeitijd.

 

 

• Volgende: Stinzenflorajournaal jrg. 1 nr. 12: De week van de ‘Keningin fan de Stinzeblomkes’
• Vorige: Stinzenflorajournaal jrg. 1 nr. 10: Een nieuw palet