Op 9 en 10 september zijn de Open Monumentendagen (OMD) met als thema ‘Levend erfgoed’. Immaterieel erfgoed – oftewel levend erfgoed – staat voor culturele gebruiken, tradities en ambachtelijke vaardigheden die mensen van huis uit hebben meegekregen, die zij zich eigen hebben gemaakt en die zij op hun beurt weer willen doorgeven. Deze ambachten, tradities en gebruiken zijn vaak onbewust al aanwezig in de monumenten.
Het Doktershûs in Stiens uit 1838 is vooral bekend vanwege de prachtig beschilderde gang. Vroeger deed de huisschilder dat maar het werd steeds meer een gespecialiseerd ambacht. Begin 20ste eeuw werd deze wel ‘klad- of grofschilder’genoemd als tegenhanger van de ‘kunst- of fijnschilder’. Nu is dat de restauratieschilder. Met vaardige hand schilderden de decoratieschilders van toen imitatiemarmer panelen in de gang in rood en geel. Een geschilderde vaas met bloemen heet de bezoeker welkom bij de hoofdingang.

Van buiten oogt dit Rijksmonument streng maar voornaam met een rijk versierde dakkapel met klassieke elementen. Het valt op in het historische centrum van Stiens. Het pand is een typisch en vroeg voorbeeld van het neoclassicisme in Friesland. Ruim vijftig jaar na de bouw, in 1894, werd het huis volgens de voorschriften van die tijd uitgebreid met een apotheek aan de achterzijde en binnen kreeg de gang een monumentale allure.

Behalve de wanden werd ook het plafond gedecoreerd met goud versierde ornamenten. en de vloer belegd met Engelse mozaïektegels, een mooi voorbeeld uit het vroeg-industriële tijdperk. Een fraai gestileerde geschilderde plantrank in Art Nouveau stijl is later toegevoegd aan de gemarmerde lambrisering. Bij de restauratie van 2012-2014 zijn de schilderingen weer zichtbaar gemaakt en hersteld door restaurator en kleuronderzoeker Randolph Algera. Een deur tussen het voor- en achterhuis met een fraai geëtste ruit van de glasfabriek Bouvy Dord[rech]t sluit de gang af. Deskundigen noemen de gang uniek omdat nog maar weinig van dergelijke rijk gedecoreerde entrées uit die tijd over zijn.

Andere verrassingen zijn: diverse originele plafonds en twee reconstructies van teruggevonden historisch behang. De dorpsapotheek uit 1894 is weer in oude glorie hersteld en voorzien van negentiende-eeuwse opstandflessen, pillendoosjes en andere benodigdheden. Een historische apotheek ‘aan huis’ in een Doktershûs is waarschijnlijk uniek in Nederland.

Tijdens de rondleidingen zal ook aandacht besteed worden aan de maatregelen voor verduurzaming van het Doktershûs. Tijdens de Nationale Duurzame Huizen Route in 2018 verkoos de deskundige jury het rijksmonument tot ‘Duurzaamste huis van Nederland’ in de categorie ‘Woning voor 1945’.

RONDLEIDINGEN DOKTERSHÛS:

Zaterdag 9 september om 13.00, 15.00 en 16.00 uur
Start in Pakhûs SOLO, Smelbrêge 9, 9051BH Stiens
Daar kun je ook terecht voor een kopje koffie of thee.
Zondag 10 september om 13.00, 14.00, 15.00 en 16.00 uur
Start in het Doktershûs Smelbrêge 6, 9051BH Stiens
Toegang gratis. 
Organisatie: Stichting Stinze-Stiens
Reserveren is noodzakelijk om teleurstelling te voorkomen
Opgave via de knop ‘Aanmelden’ hieronder
Indien er nog plaats is, op de dag zelf, op 9 september aanmelding in het Pakhûs SOLO, op 10 september in het Doktershûs. 

Vanwege de beperkte ruimte is het pand alleen toegankelijk via een rondleiding. Deze rondleiding duurt ca. 45 minuten. Helaas is het pand niet toegankelijk voor rollators. Binnen is voldoende zitgelegenheid. Toegang met een rolstoel in overleg (stinze.stiens@icloud.com).

Info en reserveren Monumentendaglezing ‘Van kladschilder tot restaurator’ op 9 september om 14.00 u., klik hier.

Stichting Monumentenzorg Leeuwarderadeel, stelt op zaterdagmiddag 9 sept. de toren van Stiens open voor het publiek. Het is mogelijk om de toren te beklimmen tot aan het uurwerk. Wil je alvast meer weten over de geschiedenis en de werking van het uurwerk, dan verwijzen we je graag naar hun website: www.stichtingmonumentenzorgleeuwarderadeel.nl

Data en tijden

• 9 September 2023
  • 13:00 – 13:45 (10 plaatsen beschikbaar)
  • 15:00 – 15:45 (8 plaatsen beschikbaar)
  • 16:00 – 16:45 (6 plaatsen beschikbaar)
• 10 September 2023
  • 13:00 – 13:45 (8 plaatsen beschikbaar)
  • 14:00 – 14:45 (10 plaatsen beschikbaar)
  • 15:00 – 15:45 (10 plaatsen beschikbaar)
  • 16:00 – 16:45 (10 plaatsen beschikbaar)

Aanmelden